Een wasknijper op de schakelaar voor een afwijking
Auteur: David van Valkenburg, veiligheidsonderzoeker binnen diverse sectoren.
Datum: 12 oktober 2022
Briljante oplossing: een wasknijper op de schakelaar voor een afwijking
Vliegen in dichte mist. Een belevenis op zich. En als de piloot een wasknijper tevoorschijn haalt, krijg ik het toch even benauwd. Ik wist even niet waar ik moest kijken. Zit ik hier nou echt in de cockpit van een vliegtuig en gebruikt de piloot een huis-tuin-en-keuken-wasknijper?
Het begon allemaal op een vroege ochtend op Schiphol. Ik meldde mij netjes op tijd, rond 04:00 uur, op het vliegveld. Zoals de piloot met wie ik meevloog zei: “welkom in de echte wereld van vliegend personeel”. Ik kreeg de kans om een keer mee te vliegen in de cockpit, vanuit mijn rol bij de luchtverkeersleiding. Ik liep naar de incheckbalie en de stewardess wist mijn naam al. Niet per se opvallend, maar vervolgens zei ze: “u bent de enige passagier op de vlucht”.
Op de jump seat
Dit was de laatste vlucht van het seizoen naar het ‘baby-eiland’; een zonnig eiland voor ouders met kleine kinderen. Ze gingen dus alleen mensen ophalen. De vlucht kwam dan ook speciaal voor mij naar de gate. Het personeel nam plaats op de passagiersstoelen en ik mocht plaatsnemen op de zogenaamde jump seat. Dat is een soort klapstoel, net iets achter en tussen de piloten in.
De piloot pakte een wasknijper van zijn overhemd
De vlucht heen was al een belevenis op zich door de dichte mist. Eenmaal aan de grond op het eiland kwam de knijper tevoorschijn… We moesten wat langer wachten en de piloot haalde een schakelaar om, pakte een wasknijper van zijn overhemd en plaatste deze op de schakelaar. Ik nam even de tijd om dit moment te processen. Toen vroeg ik hem waarom hij dit deed.
Een wasknijper om het visueel te maken
De piloot begon zonder blikken of blozen te vertellen over de functie van de knijper. Als hij een systeem in een afwijkende stand zet, zet hij er een knijper op om dit visueel te maken. Bijvoorbeeld zoals in dit geval omdat we wat langer aan de grond moesten blijven. Bij het gereedmaken voor vertrek komen we er dan vanzelf langs en kan het systeem weer in de juiste stand gezet worden. Briljante oplossing toch? Wel bijzonder dat je daar een knijper voor nodig hebt in een cockpit van een paar miljoen.
Kijk anders, kijk naar work-as-done
In jouw organisatie zijn mensen ook de hele dag bezig om het werk voor elkaar te krijgen. En soms is het nodig om ergens een knijper te gebruiken om dat te doen. Het zijn juist dit soort, relatief kleine acties, die kenmerkend zijn voor operationeel werk. En om daar zicht op te krijgen moet je vooral kijken naar hoe het werk daadwerkelijk uitgevoerd wordt, ofwel work-as-done. Als je dat als startpunt van je onderzoek of analyse gebruikt, is de kans veel groter dat je tot verbeteringen komt die ook passen in de praktijk.
Dit vraagt een andere manier van kijken. We gaan dus niet op zoek naar afwijkingen van procedures of fouten. We gaan op zoek naar hoe het werk normaal gesproken uitgevoerd wordt. Wat er voor nodig is om het werk voor elkaar te krijgen. En dus op welke plekken is er soms een wasknijper nodig zijn om het werk te volbrengen. Het gaat dus om anders kijken naar veiligheid, werk en mensen.
Humans@Work