Manager verdwijnt, we geven leiding aan onszelf

Vijf tips om je eigen leiderschap te ontwikkelen

Managers verdwijnen en zelfsturende teams zijn in opmars. Tegenwoordig bepalen we zelf wat onze werkwijze, taken en doelen zijn. De Echte Leider verdwijnt. Maar hoe ontwikkel je nu je eigen leiderschap? Vijf tips.

,,In de praktijk zie je niet dat management verdwijnt, maar eerder verschuift van de manager naar de medewerkers”, vertelt Joël Aerts. Onlangs schreef hij het boek Ontwikkel je leiderschap met daarin 14 principes voor het versnellen van je leiderschapsontwikkeling. 

Aerts spreekt en schrijft over leiderschap en leiderschapsontwikkeling en is daarnaast organisatieadviseur. ,,Vroeger hadden de managers het voor het zeggen. Nu moeten we leidinggeven aan onszelf." Hoe je dat doet? De 5 beste tips van Aerts:

1. Leer jezelf kennen

,,Leiderschap is altijd persoonlijk. Kijk niet naar de Obama’s en de Richard Bransons in de wereld, maar leer jezelf kennen. Stel jezelf serieuze vragen. Wat motiveert mij? Waarom doe ik wat ik doe? Is dat bijvoorbeeld om mensen te helpen? Om mezelf te ontwikkelen? Of beantwoord deze vragen eens: waar geloof ik echt in? Wat zijn mijn waarden? En staan je keuzes in lijn met je waarden? Bij mij was dit een paar jaar terug zeker niet het geval. 

,,Twee van mijn waarden in het leven zijn gezin en ambitie, maar mijn gezin staat bovenaan. Toen ik een tijd een baan had waarvoor ik om half zeven ‘s ochtends al in de auto stapte en pas ‘s avonds om acht uur thuiskwam, maakte ik mijn jongste zoon alleen nog maar slapend mee. Twee van mijn waarden waren in conflict met elkaar. Nadat ik mezelf eraan herinnerde dat ‘gezin’ toch echt boven ‘ambitie’ stond, was mijn ontslagbrief snel geschreven.”

2. Ontwikkel je sterke punten en repareer je fatale gebreken

,,Niemand is overal goed in. Ook de beste leiders blinken vaak maar uit op slechts enkele gebieden. Bijvoorbeeld: beslissingen nemen, mensen inspireren of richting uitzetten. Maar ze zijn hier dan wel vaak erg goed in. Naast dat je je vooral moet richten op je sterke punten, moet je wel opletten dat je geen fatale gebreken hebt. Gebieden waar je erg slecht in bent, maar die wel heel relevant zijn voor je werk.

Als een accountant niet kan rekenen of een leraar Nederlands niet foutloos kan schrijven, hebben ze beiden een probleem. Maar wanneer de accountant zich af en toe vergist in d’s en t’s en de leraar Nederlands niet goed kan rekenen is er niets aan de hand.

Het probleem van fatale gebreken is dat mensen zo geïrriteerd raken, dat ze je sterke punten niet meer waarderen. Ga dus altijd direct aan de slag met je fatale gebreken.”

3. Durf om feedback en advies te vragen

,,Feedback is the breakfast of champions. Een goede tip is om mensen gericht om feedback te vragen. Niet zomaar achteraf, zoals: wat vond je van mijn presentatie, want dan krijg je vaak een vaag antwoord zoals: leuk, erg interessant. Daar leer je niks van. Daarom vraag ik mensen van te voren of ze bijvoorbeeld willen letten op mijn intro en op de manier hoe het publiek op mij reageert. Zo wordt de feedback veel gerichter en dus bruikbaarder."

,,Feedback ontvangen is ook een kunst. Ik ben bijvoorbeeld ontzettend ongeduldig. Het kan erg chaotisch zijn in mijn hoofd en dan wil ik dingen opruimen, waardoor ik anderen begin op te jagen. Een collega waar ik geen klik mee heb, sprak mij hier laatst op aan en adviseerde mij om toch meer vooruit te denken. Zodat ik anderen mensen niet telkens in de stress werkte. Mijn eerste gedachte was: wie ben jij om mij dit te zeggen? Maar toen dacht ik: wat als een collega met wie ik wel een klik heb dit nou had gezegd? Een goede tip is daarom: koppel de feedback los van de persoon. Waar feedback vooral achteruit kijkt, kijkt advies vooruit.”

4. Kies die lastige opdracht

,,Uitdagende opdrachten, moeilijke situaties en confrontaties met jezelf zorgen ervoor dat je gaat groeien. Als je de stap van medewerker naar projectleider kan maken, kom je voor nieuwe vaardigheden te staan. Je moet taken delegeren, overzicht houden en je moet de collega’s waar je altijd gezellig mee luncht nu aansturen en aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Zo leer je. En fouten maken horen daarbij.

Een goede tip is om je doel te verleggen van presteren naar leren. Het gaat niet om wel of geen succes, het gaat erom of je actief aan het leren bent. Wie zich richt op leren, gaat vanzelf presteren.”

5. Reflecteer, van de ervaring zelf leer je niets

,,Stel: je hebt een mailing verstuurd, maar daar is weinig respons op gekomen. Ligt het dan aan het tijdstip, het aanbod in de mail of het format. Of ligt het dieper: dat de doelgroep die deze mail heeft ontvangen heeft, geen behoefte heeft aan het product?

We zijn met z’n allen zo ontzettend druk dat we nog amper de tijd nemen om te reflecteren. En juist het reflecteren op ervaringen zorgt ervoor dat deze ervaringen worden omgezet in nieuwe inzichten en vaardigheden. Probeer het maar eens bij je volgende vergadering die in de soep loopt. Bekijk het eens als een buitenstaander. Wat zie je? Wat hoor je? En welke conclusies kan ik hieruit trekken?”